زمانی که برای آرامش و آسایش روح خود به دامان پاک طبیعت پناه می‌برید، ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که سرآغاز آفرینش چگونه بوده و تمامی عناصر طبیعت به چه صورت تشکیل شده اند؟ برای پاسخ به چنین سوالاتی نیاز به داشتن اطلاعات اولیه زمینشناسی بسیار حس می‌شود. این اطلاعات به ما کمک می‌کند که به عنوان یک راهنمای طبیعت گردی بتوانیم اطلاعات درستی را به گردشگران انتقال دهیم و در این زمینه موفق‌تر عمل کنیم. ما در این مقاله قصد داریم به زمین گردشگری یا همان ژئوتوریسم بپردازیم. پس تا انتهای این مطلب با آوای طبیعت گلستان همراه باشید.
فهرست مطالب
زمین گردشگری یا همان ژئوتوریسم چیست؟
به طور کلی ژئوتوریسم دانشی بین رشته در حوزه جغرافیا و زمینشناسی است که در حیطه مدیریت گردشگری تعریف می‌شود. این واژه از دو بخش Geo به معنای زمین و Tourism تشکیل شده است و شامل جاذبه‌های زمین شناسی، میراث معدن کاری، ژئومورفولوژی می‌شود. بخش توریسم آن به بیان ساده شامل زیرساخت‌های مربوط به گردشگری یعنی تفسیر، مدیریت، اقامت تورها و… می‌باشد.
زمین گردشگری در جهان برای اولین بار توسط آدام سدویک در انگلستان آغاز شد که به قرن ۱۷ و ۱۸ بازمی گردد. تاریخچه آن به صورت آکادمیک در جهان امروزی به سال ۱۹۹۵ بازمی گردد که توماس هوز اولین تعریف آکادمیک را از این صنعت ارائه نمود:
«ژئوتوریسم، ارائه امکانات خدماتی و تفسیری به منظور تواناسازی گردشگران به کسب دانش و درک زمینشناسی و ژئومورفولوژی، فراتر از درک صرفاً زیبایی‌های محض یک مکان می‌باشد.»
میخوای مدرک تورلیدری طبیعت گردی بگیری؟
آوای طبیعت گلستان برگزار کننده دوره ی راهنمای طبیعت گردی به دو صورت آنلاین و حضوری تحت نظارت وزارتخانه ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور با ارائه مدرک رسمی از این نهاد.
زمین گردشگری را میتوان از دیدگاه دو حوزه زمینشناسی و جغرافیایی تعریف نمود که شامل تاکید بر نماد‌های بی‌جان طبیعت بوده و زمین را به عنوان شکل خاصی از گردشگری تعریف می‌کند.
ژئوتوریسم در ایران
کشور ما ایران از لحاظ زمین شناختی دارای تنوع بالایی از لحاظ اقلیم و ویژگی‌های زمین شناختی بوده که این دسته از پدیده‌ها در سراسر کشور گسترده شده است. غارها، معادن باستانی، سواحل صخره‌ای – سنگی، گل فشان ها، دره ها، تنگه ها، شکاف‌های بزرگ زمین شناسی، مناطق فسیلی، انواع کانی ها، هرم‌های ماسه‌ای و… در کشور وجود دارند که در این صنعت مورد توجه هستند. عوامل پیدایش تنوع زمین شناختی در ایران بسیار زیاد است که در مبحث زمین گردشگری اهمیت زیادی دارد اما مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- آتشفشان‌ها
- فرسایش‌ها
- چین خوردگی‌ها و گسله‌ها
- تپه‌های مرجانی
- گنبدها و بلورهای نمک
تفاوت ژئوتوریسم با اکوتوریسم چیست؟
بسیاری از افراد ممکن است ژئوتوریسم را با اکوتوریسم اشتباه بگیرند. در اکوتوریسم ما با جاذبه‌های طبیعت جاندار سر و کار داریم اما در ژئوتوریسم جاذبه‌های بی‌جان طبیعت در مرکز توجه ما قرار دارند. زمین گردشگری تنها شامل متخصصان و کارشناسان زمینشناسی نیست و گردشگران عادی و علاقمندان به طبیعت گردی را نیز شامل می‌شود.
زمین گردشگری چه نقشی در توسعه پایدار دارد؟
گردشگری یکی از عوامل اصلی توسعه پایدار در سطوح مختلف اقصادی، فرهنگی، اجتماعی و زیست محیطی به حساب میآید که هدف آن حفظ منابع زمین گردشگری و توسعه این صنعت در مقاصد است. به عبارت دیگر ژئوتوریسم به معنای هدایت گردشگران به مقصد مورد بازدید است به گونه‌ای که برای نسل‌های آینده قابل استفاده باشد.
پایداری بوم شناختی، پایداری اجتماعی – فرهنگی و پایداری اقتصادی از اصولی هستند که توسعه پایدار بر مبنای آنها صورت می‌گیرد. پایداری بوم شناختی تضمین می‌کند که توسعه با حفظ فرایندهای اساسی زیست محیطی، تنوع و گونه‌های زیستی سازگار باشد. همچنین پایداری اجتماعی – فرهنگی به سازگار بودن توسعه با فرهنگ و ارزش‌های مردمی متاثر از آن اشاره دارد و پایداری اقتصادی نیز کارایی توسعه را تضمین می‌کند.
جمع‌بندی
زمین گردشگری یا همان ژئوتوریسم یکی از انواع گردشگری بوده که هدف آن بازدید از جاذبه‌های زمینشناسی است. یک راهنمای گردشگری زمانی می‌تواند در این حرفه موفق باشد که علاوه بر ارائه اطلاعات در زمینه‌های مختلف در مورد مقصد، در زمینه تنوع زمینشناسی آن منطقه نیز اطلاعات اولیه‌ای را در اختیار گردشگران بگذارد. در نتیجه کسب اطلاعاتی در مورد زمینشناسی و یا زمین ریخت‌شناسی برای یک راهنمای طبیعت گردی امری اجتناب ناپذیر است.
سوالات متداول
ژئوتوریسم چه نوع گردشگری است؟
ژئوتوریسم شاخهای از گردشگری به حساب میآید که در واقع میتوان گفت پیوند گردشگری با زمینشناسی باعث شکل گیری آن شده است. در این نوع گردشگری، افراد از پدیدههای جذاب زمینشناسی بازدید کرده و با مبانی پیدایش و اهمیت وجودی آنها آشنا میشوند.
پدیدههای شاخص و مهم ژئوتوریسمی کشورمان کدام اند؟
از پدیدههای شاخص ژئوتوریسمی کشورمان که در سطح جهانی نیز مورد توجه واقع شدهاند میتوانیم به کوه سبلان، کوههای رنگی آلاداغ، چشمههای آبگرم و معدنی، معادن و آبشارها اشاره کنیم.
