با از بین رفتن محدودیتهای سفر و همهگیری کرونا، گردشگری دوباره رونق گرفته و روندهای سفر مسیر جدیدی را پیشروی فعالان گردشگری قرار داده است. اگر سال ۲۰۲۲ میلادی را سال تولد دوباره صنعت گردشگری بنامیم، سال ۲۰۲۳ میلادی، سال رونق پرشور سفرها در جهان است و پیشبینیهای سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) نشان میدهد که تعداد گردشگران بینالمللی جهان در این سال، به ۸۰ تا ۹۵ درصد سطح قبل از همهگیری کرونا (۲۰۱۹ میلادی) خواهد رسید.
علاوه بر این، بازگشایی مرزهای چین و لغو محدودیتهای کرونایی توسط این کشور، امیدها را برای بازگشت بزرگترین بازار گردشگران بینالمللی جهان در سال ۲۰۱۹ میلادی و بهبودی سراسر جهان تقویت کرده است. با همه اینها، گردشگری در سال ۲۰۲۳ میلادی حالوهوایی متفاوت دارد و ترندهای جدید سفر در سال ۲۰۲۳، گردشگران را به سمت مقاصد بکر، سفرهای آهسته، حفاظت از محیط زیست و کسب تجربههای عمیقتر از طریق ارتباط با بومیان تشویق میکند.
علاوه بر این، بررسی روندها یا ترندهای جدید سفر در سال ۲۰۲۳ میلادی نشان میدهد، مسافران به جای سفر بر اساس برنامههای از پیش تعیینشده، قدم گذاشتن در سفرهای ماجراجویانه را ترجیح میدهند. کارشناسان موسسه «آوای طبیعت گلستان» در این مطلب مهمترین روندهای سفر سال ۲۰۲۳ میلادی را تشریح کردهاند.
مهم ترین ترندهای سفر در سال ۲۰۲۳
انتخاب مقاصد بکر
سال ۲۰۲۳ میلادی، سال سفر به مقاصد بکر و کمتر شناختهشده است. طبق دادههای وبسایت شرکت گردشگری «VRBO»، امروزه گردشگران مایلند زمان بیشتری را همراه با دوستان خود، صرف کشف و ماجراجویی در مقاصد بکر و جدید کنند.
سفر به مقاصد ناشناخته در جایجای جهان، گردشگران را با معنای جدید سفر، فرهنگ و طبیعت مکانهای بکر آشنا میکند. هدف از سفر به این مقاصد، تنها بازدید از جاذبههای دیدنی آن نیست؛ بلکه بسیاری از گردشگران برای تجربه چالشهای جدید و غرقشدن در فرهنگ و آداب و رسومی که رو به فراموشی میروند، قدم در این مقاصد میگذارند. این افراد تلاش میکنند تا در کنار یادگیری و حفظ فرهنگ منطقه، کمترین آسیب را به میراث طبیعی و تاریخی وارد کرده و به رشد اقتصادی مردمان بومی نیز کمک کنند.
مقاصد بکر و جدید سال 2023، گاهی درست در پشت شلوغترین جاذبههای شهر پنهان شدهاند و گاهی باید کیلومترها مسافت را برای دیدن آنها طی کرد. دریای مرده در اردن، پارکهای ملی در آمریکا، جزیره گالاپاگوس (Galapagose) در اکوادور، منطقه ساندربان (Sunderbun) در هند، برخی از مناطق بکر و شگفتانگیزی هستند که امروزه گردشگران آنها را برای دیدن انتخاب میکنند.
علاوه بر این، کشورمان ایران نیز مملو از مقاصد و جاذبههای دیدنی و شگفتانگیزی است که کمتر کسی از وجود آنها خبر دارد، از کوه گلفشان نفتلیجه در گلستان گرفته تا دره راگه استان کرمان، تنگه گمبیل استان فارس، کویر حلوان در خراسان جنوبی و دشت سوسن چلچراغ در استان گیلان، از مقاصد طبیعت گردی و خاصی است که گردشگران میتوانند به آنها سفر کنند.
برای آشنایی با بهترین مقاصد طبیعت گردی جهان، این مقاله را بخوانید.
سفر با سرعت آهسته
سفرهای آرام (Slow Travel) یا سفرهای آهسته، یکی دیگر از ترندهای جدید سفر در سال ۲۰۲۳ میلادی است که در سالهای اخیر، بهویژه در دوران همهگیری ویروس کرونا، محبوبیت زیادی در میان مسافران پیدا کرده است.
در سفرهای آهسته، مسافران تصمیم میگیرند تا به جای پیروی از برنامههای سفر فشرده و یا سفر رفتن با وسایل نقلیه سریع مانند هواپیما، با وسایل نقلیه کمسرعت سفر کنند یا برنامه سفر کمشتاب داشته باشند. به همین دلیل است که مدت زمان بیشتری در سفر خواهند بود و شانس این را دارند تا با اقامت طولانیتر در مقصد، ارتباط عمیقتری با مردم بومی، فرهنگ، غذا و موسیقی مقاصد برقرار کنند.
استفاده از وسایل نقلیه سبک و پاک مانند دوچرخه یا خودروهای برقی، از محبوبترین وسایل نقلیه سفرهای آهسته است که به گردشگران این امکان را میدهد تا بدون کمترین آسیب به محیطزیست، روزهای متمادی در سفر باشند.
علاوه بر این، سفرهای آهسته سال 2023 ارتباط بسیار نزدیکی با سفرهای پایدار دارد و معمولاً با چاشنی ماجراجویی در مقاصد همراه است. گردشگران در سفرهای آهسته، معمولاً با مقاصد جدید و فرهنگهای متنوعی مواجه میشوند؛ تا جایی که ممکن است مسیر سفر خود را تغییر دهند و برای کشف تجربهای جدید، دل به جاده دیگری بزنند. سفرهای جادهای و آهسته در ایران نیز، گردشگران را با انبوهی از مقاصد بکر، لهجهها، گویشها و فرهنگهای متنوع آشنا میکند.
مسافران در سفرهای آهسته به جای کمک گرفتن از راهنمایان تور، با افراد بومی مقاصد ارتباط برقرار میکنند. این ارتباط شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما در ادامه باعث افزایش تعهد و احترام گردشگران به منطقه و ایجاد روابط انساندوستانه میان افراد میشود. سفر کوله پشتی یا بک پکری، سفرهای جادهای، گردشگری داوطلبانه و پیادهروی و دوچرخهسواری، از اشکال سفرهای آهسته هستند.
تجربه و ارتباط با بومیان در سفر های ترند سال 2023
در دنیای که رسانههای اجتماعی و ابزارهای هوش مصنوعی، دنیای ما را احاطه کردهاند، بسیاری از گردشگران بهدنبال کسب تجربههای بهیادماندنی و ارتباط عمیقتر با بومیان، راهی سفر میشوند. یکی از راههای کسب این تجربه، غوطهورشدن در فرهنگ، تاریخ و آداب و رسوم محلی مناطق است؛ فعالیتهایی مانند شرکت در یک کلاس آشپزی محلی، یادگیری صنایع دستی از صنعتگران محلی یا شرکت در جشنوارههای محلی، به گردشگران این فرصت را میدهد تا بیشتر با مردمان بومی منطقه ارتباط برقرار کنند.
از طرف دیگر، اقامت در اقامتگاههای بوم گردی، یکی از متداولترین راههایی است که مسافران برای ارتباط عمیقتر با بومیان و فرهنگ آنها انتخاب میکنند. این اقامتگاهها که معمولاً در دل روستاها و مناطق بکر و طبیعی مقاصد واقع شده، تجربیات منحصربهفردی را به مهمانان خود ارائه میدهند؛ اقامت در اتاقهای قدیمی با امکانات سنتی مردم محلی، خوردن غذاها و نوشیدنیهای محلی تهیهشده از محصولات طبیعی، گوشسپردن به موسیقی و شعرهای محلی، لذت کار در مزارع یا شرکت در کارگاهها، از جمله فعالیتها و تجربیاتی است که گردشگران میتوانند در این اقامتگاهها در سال 2023 کسب کنند.
علاوه بر این، آشنایی و مطالعه فرهنگ و شیوه زندگی مردمان بومی قبل از سفر به مقاصد، به گردشگران کمک میکند تا بهتر با افراد ارتباط برقرار کنند و با رعایت آداب و رسوم محلی، به ارزشهای آنها احترام بگذارند.
شرکت در جشنها و مراسم محلی
از دیگر ترندهای جدید سفر در سال ۲۰۲۳ میلادی که به کسب تجربههای عمیق در مقصد کمک میکند، شرکت در جشنها و مراسم محلی است. این نوع فعالیتها که بخشی از سفرهای تجربی یا Experiential Travel محسوب میشوند، راهی ساده برای آشنایی بیشتر با آداب و رسوم مردم هر منطقه است. مناطق مختلفی در ایران، جشنها و مراسمهای محلی متعددی را به بهانه مناسبهای مختلف برگزار میکنند.
در برخی از جشنها مانند نوروزبل در گیلان، آغاز سال نو را جشن میگیرد و در برخی دیگر مانند مراسم پیر شالیار اورامان در منطقه تخت اورامان کردستان، به بزرگداشت سنتهای عرفانی منطقه و رقص و پایکوبی میپردازند.
مراسم علمبندان ماسوله در گیلان، جشن مهرگان توسط زرتشتیان استانهای یزد، کرمان، اصفهان و شیراز، جشن تیرگان در استانهای مازندران، کرمان و یزد، جشن سپندارمذگان، جشن گلابگیری کاشان، جشن انار در استانهای گیلان، قزوین، مازندران، کردستان و ارومیه، برخی از زیباترین مراسمها و جشنهای محلی هستند که گردشگران میتوانند در آنها شرکت داشته باشند.
شرکت در این مراسمها باعث میشود تا گردشگران با بخش مردم محلی ارتباط نزدیک برقرار کنند، غذاهای محلی را امتحان کنند و از رقص و موسیقی محلی آنها لذت ببرند.
اهمیت و مراقبت از طبیعت در سال 2023
مدتها است که توجه گردشگران به آسیبهای گردشگری به طبیعت جلب شده و هر ساله بر اهمیت آن نیز افزوده میشود. اهمیت و مراقبت از محیط زیست، از اصول مهم و اساسی اکوتوریسم و طبیعت گردی است که در لیست ترند های جدید سفر سال ۲۰۲۳ میلادی دیده میشود.
بر اساس تعریف «انجمن بینالمللی اکوتوریسم» (TIES)، اکوتوریسم سفری مسئولانه به مناطق طبیعی است که به یاری حفظ محیطزیست میآید و رفاه مردم محلی را ارتقا میدهد. در واقع اکوتوریسم، بر انجام سفرهای پایدار و افزایش مسئولیتپذیری در سفرها تاکید دارد و هدف آن، رشد اقتصاد محلی و محافظت از محیط زیست است و جلوگیری از تخریب و آسیب به آن.
استفاده از وسایل نقلیه عمومی در طول سفر، مصرف سوختهای پاک برای خودروها، رها نکردن زباله در محیطهای طبیعی و غیره از راهکارهایی است که به حفظ محیطزیست و داشتن یک سفر پاک و مسئولانه کمک میکند.
از طرف دیگر، در سال 2023 گردشگران جهان با اقامت در هتلها و اقامتگاههای پایدار یا استفاده از خدمات شرکتهای گردشگری مسئول در برابر حفاظت از محیطزیست، بیش از پیش توجه خود را به حفظ محیط زیست و جلوگیری از آسیبرساندن به آن نشان می دهند.
برخی از محبوبترین مقاصد طبیعت گردی در ایران و جهان که میتوان در عین بازدید از آنها، شیوههای حفاظت از محیط زیست را تمرین کرد، عبارتند از:
- جنگل ابر مونته ورده، کاستاریکا
- سد بزرگ مرجانی، استرالیا
- پارک ملی سرنگتی، تانزانیا
- جنگل فیلبند، مازندران
- ساحل مرجان، هرمزگان
- ساحل لاکپشتها، هرمزگان
- تالاب انزلی، گیلان
- دشت شقایق گالیکش، گلستان
برای آشنایی بیشتر با بهترین مقاصد طبیعت گردی ایران، مقاله «مقاصد طبیعت گردی در ایران | از شمال تا جنوب کشور» را مطالعه کنید.
سفرهای ماجراجویانه
اگر از مسافران ماجراجویی هستید که از کشف چیزهای جدید در مقاصد لذت میبرید، اما نگران آسیب رساندن به محیطزیست و طبیعت اطراف آن هستید، نگران نباشید! امروزه ترندهای جدید سفرهای ماجراجویانه در سال ۲۰۲۳ میلادی، بیش از همیشه به استفاده از راهکارها و شیوههای پایدار در سفر، مانند استفاده از وسایل نقلیه پاک توجه کردهاند.
اگرچه تعریف دقیقی برای گردشگری ماجراجویانه وجود ندارد، اما بهگفته «انجمن بینالمللی تجارت سفرهای ماجراجویانه»، گردشگری ماجراجویانه شامل فعالیتهای بدنی، ارتباطات فرهنگی و ارتباط با طبیعت است. گردشگران با سفر به مناطق دورافتاده، کشف مناطق عجیبوغریب و انجام فعالیتهای ماجراجویانه در این نوع سفرها، از حاشیه امن خود خارج میشوند؛ به همین دلیل است که در برخی از سفرهای ماجراجویانه به مهارتهای تخصصی یا قدرت بدنی خاصی نیاز است.
چتربازی، کوهنوردی، غواصی، صخرهنوردی، قایقسواری، زیپلاین، پاراگلایدر و غارنوردی، از نمونه فعالیتهای ماجراجویانه است که در سال 2023 در ایران و جهان طرفداران بسیاری پیدا کرده است.
اما سفرهای ماجراجویانه همیشه به معنی رفتن به مناطق ناشناخته و تجربه چیزهای عجیب و غریب نیست؛ گاهی شکل متفاوتی از سفر کردن به یک منطقه توریستی میتواند یک ماجراجویی تازه باشد. از این رو، برخی مقاصد گردشگری که قبلاً کشف نشده بودند، به کمک گردشگران ماجراجو بیش از پیش دیده شدهاند.
همچنین، استفاده از وسایل نقلیه خاص مثل دوچرخه، موتور و کاروان مسافرتی، به ماجراجویی در مقاصد رنگوبویی دیگر میبخشد.
علاوه بر ترندهای سفر جدید ۲۰۲۳ میلادی که با هم مرور کردیم، شما چه نوع روندهایی را میتوانید برای سفرهای سال ۲۰۲۳ نام ببرید؟ آیا شما هم مانند بسیاری از مسافران و شرکتهای گردشگری، به رعایت اصول پایداری در سفرها و حفاظت از محیط زیست اهمیت میدهید؟