وقتی از انواع تاسیسات گردشگری صحبت می‌کنیم، اغلب مردم تصور میکنند این تاسیسات تنها شامل هتل‌ها، اقامتگاههای بومگردی و مسافرخانه‌ها می‌شود؛ اما حقیقت آن است که تاسیسات گردشگری طیف وسیعی از واحدهای پذیرایی، اقامتی و خدماتی داخل و اطراف شهر‌ها را در بر می‌گیرد. قوانین و شرایط احداث و بهرهبرداری انواع تاسیسات گردشگری در آیین‌نامه‌ای تحت عنوان «آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری» آورده شده است. این آیین‌نامه که به‌طور خلاصه به آن «آیین‌نامه ایجاد و اصلاح» می‌گویند، در سال ۱۳۹۴ به تصویب هیأت وزیران رسیده است و درباره هرآنچه که برای مدیریت یا تاسیس انواع تاسیسات گردشگری نیاز دارید، صحبت می‌کند. کارشناسان «موسسه آوای طبیعت گلستان»، در این مطلب با استناد بر آیین‌نامه ایجاد و اصلاح و البته نظرات کارشناسان مطرح صنعت گردشگری، شما را با انواع تاسیسات گردشگری و نحوه دریافت پروانه بهرهبرداری برای هر یک از آنها آشنا می‌کند.
میخوای مدرک مدیریت عمومی تاسیسات گردشگری بگیری؟
آوای طبیعت گلستان برگزار کننده دوره ی مدیریت عمومی تاسیسات گردشگری به دو صورت آنلاین و حضوری تحت نظارت وزارتخانه ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور با ارائه مدرک رسمی از این نهاد.
تاسیسات گردشگری چیست؟
اول از همه، نوبت تعریف تاسیسات گردشگری است. آیین‌نامه ایجاد و اصلاح در پاسخ به سوال «تاسیسات ایرانگردی و جهانگردی چیست»، تاسیسات گردشگری را واحدهای اقامتی، خدماتی، پذیرایی، فرهنگی و تفریحی معرفی می‌کند که پس از دریافت مجوز لازم از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و رعایت قوانین و مقررات، مجاز به فعالیت در سطح کشور هستند. این واحد‌ها، متناسب با نوع کاربری، استاندار‌ها و میزان سرمایه‌گذاری، دارای متراژ و وسعت متفاوتی هستند. نکته‌ای که باید توجه کنید این است که همه تاسیسات گردشگری نام برده شده در این آیین‌نامه، دارای قوانین تقریباً مشابهی در نحوه دریافت پروانه بهرهبرداری و مدیریت تاسیسات گردشگری هستند که در ادامه به جزئیات آن خواهیم پرداخت.
انواع تاسیسات گردشگری
پس از تعریف تاسیسات گردشگری، نوبت به شناخت انواع تاسیسات گردشگری می‌‌رسد. این تاسیسات در آیین‌نامه ایجاد و اصلاح به ۱۶ دسته مختلف تقسیم می‌شود که عبارتند از:
۱. هتل، متل و مهمانپذیر
۲. مراکز اقامتی خود پذیرایی شامل هتل آپارتمان‌ها، زائرسراها و خانه مسافرها
۳. اقامتگاههای بومگردی و اقامتگاههای سنتی
۴. مراکز تفریحی و سرگرمی گردشگری
۵. مجتمع‌ها، اردوگاه‌ها و محوطه‌های گردشگری
۶. مراکز گردشگری سلامت از قبیل مجتمع‌های سلامت تندرستی و آب درمانی و هتل بیمارستان
۷. محیط‌ها و پارک‌های طبیعت گردی و گردشگری روستایی و عشایری
۸. مراکز گردشگری ساحلی و دریایی
۹. واحدهای پذیرایی و انواع غذاخوری‌های منفرد بین راهی موجود
۱۰. تاسیسات اقامتی و پذیرایی واقع در مجتمع‌های خدمات رفاهی بین راهی
۱۱. واحدهای پذیرایی واقع در پایانه (ترمینال) فرودگاه‌ها، پایانه های مسافربری زمینی برون شهری، دریایی و ریلی
۱۲. واحدهای پذیرایی واقع در پایانه‌های مسافری مرزی کشور
۱۳. سفره‌خانه‌های سنتی
۱۴. مناطق نمونه گردشگری
۱۵. دهکده‌های سلامت
۱۶. دفاتر یا شرکت‌های خدمات مسافرتی و جهانگردی
برای شناخت بهتر این تاسیسات، بد نیست نگاهی به تعاریف برخی از آنها از نظر کارشناسان و دستورالعمل‌های موجود بیندازیم.
هتل، متل و مهمانپذیر
هتل‌ها یکی از شناخته‌شده‌‌ترین تاسیسات گردشگری در میان مردم عادی به شمار می‌آیند. این واحدهای تاسیساتی خدمات متنوعی مانند اقامت، پذیرایی، فعالیت‌های تفریحی و سرگرمی، ترانسفر، تجربه خرید از برند‌های لوکس یا محلی و… به مهمانان ارائه می‌دهند. متل‌ها و مهمان‌پذیر‌ها نیز مراکز اقامتی کوچکی هستند که معمولاً فضای آن تنها به اتاق‌های اقامتی محدود می‌شود.
میخوای مدرک مدیریت عمومی تاسیسات گردشگری بگیری؟
آوای طبیعت گلستان برگزار کننده دوره ی مدیریت عمومی تاسیسات گردشگری به دو صورت آنلاین و حضوری تحت نظارت وزارتخانه ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور با ارائه مدرک رسمی از این نهاد.
اقامتگاه بوم گردی
اقامتگاه های بومگردی به واحدهای اقامتی گفته می‌شود که متناسب با معماری و بافت سنتی هر منطقه بنا شده است. این اقامتگاه‌ها که بیشتر اوقات توسط افراد بومی اداره می‌شود، تلاش میکنند تا در عین پذیرایی از مهمانان، کمترین آسیب را به محیط‌زیست وارد کنند. مهمانان اقامتگاههای بومگردی، برای آشنایی بیشتر با محیط‌زیست و سبک و سیاق زندگی مردم محلی، معماری بنا‌های منطقه و کسب تجربیات اصیل در این واحد‌ها اقامت میکنند.
اردوگاه گردشگری
بر اساس دستورالعمل نحوه احداث، تکمیل، تجهیز و بهرهبرداری از اردوگاه‌های گردشگری، اردوگاه های گردشگری واحدهای تاسیساتی هستند که به منظور ارائه خدمات ارزان‌‌قیمت برای رفاه، استراحت یا اقامت مسافران و گردشگران، متناسب با ویژگی‌های اقلیمی و فرهنگی منطقه در فضای باز طراحی می‌شوند و دارای سه درجه مختلف است.
مراکز خود پذیرایی
واحدهای خود پذیرایی، همانطور که از نامش پیداست واحدهایی هستند که به‌طور خاص بر اساس خدمات اقامتی طراحی شده‌اند. این مراکز مانند هتل آپارتمان‌ها، واحدهایی مبله با امکانات استاندارد لازم برای خواب، نظافت و آشپزی هستند و به مهمانان اجازه می‌دهد تا یک اقامت مستقل با امکانات رفاهی لازم را تجربه کنند.
واحدهای پذیرایی بین راهی
بدون شک در سفر‌های جاده‌ای خود با تعداد زیادی از واحدهای پذیرایی بین راهی روبه‌رو شده‌اید. این واحد‌ها با رستوران‌های سنتی و مدرن، کافه‌ها و غذاخوری‌های مجلل خدمات پذیرایی متنوعی را در مسیر یک جاده به مسافران ارائه می‌دهند. واحدهای پذیرایی بین راهی متناسب با میزان سرمایه‌گذاری و متراژ زمین، شامل فروشگاه‌های متنوع، محل بازی کودکان، نمازخانه یا پمپ بنزین هستند.
میخوای مدرک مدیریت عمومی تاسیسات گردشگری بگیری؟
آوای طبیعت گلستان برگزار کننده دوره ی مدیریت عمومی تاسیسات گردشگری به دو صورت آنلاین و حضوری تحت نظارت وزارتخانه ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور با ارائه مدرک رسمی از این نهاد.
مراکز گردشگری سلامت
مراکز گردشگری سلامت واحدهایی هستند که با هدف ارائه خدمات سلامتی به مسافران و گردشگران تاسیس شده‌اند. مراکزی مانند مجتمع‌های سلامت تندرستی و آب درمانی یکی از بخش‌های مراکز گردشگری سلامت هستند که اغلب در مناطق با چشمه‌های آب گرم طبیعی یا محیط‌های بکر ساخته می‌شود و علاوه بر خدمات اقامت و پذیرایی، خدمات سلامتی متنوعی مانند اسپا، آب درمانی، مدیتیشن، یوگا و.. به مهمانان ارائه می‌دهند.
مدیریت تاسیسات گردشگری و شرایط آن
یکی از شرایط مدیریت انواع تاسیسات گردشگری، داشتن مدرک مدیریت تاسیسات از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری است. فرقی نمی‌کند قصد مدیریت یک پارک طبیعت گردی را داشته باشید یا یک مرکز پذیرایی بین راهی و هتل؛ برای مدیریت انواع تاسیسات گردشگری از هتل‌های ۳ تا ۵ ستاره و اقامتگاه های بوم گردی یک تا ۳ درجه گرفته تا مراکز تفریحی، سرگرمی و خدماتی، گذراندن دوره مدیریت عمومی تاسیسات گردشگری و دریافت مدرک مدیریت از وزارت میراث فرهنگی الزامی است.
همچنین برای مدیریت هتل‌های ۴ و ۵ ستاره یا اقامتگاه های بومگردی درجه یک، باید علاوه بر داشتن مدرک مدیریت عمومی تاسیسات گردشگری، در دوره مدیریت تخصصی تاسیسات نیز شرکت کنید.
موسسه آوای طبیعت گلستان با برگزاری دوره مدیریت عمومی تاسیسات گردشگری به دور صورت مجازی و حضوری و بهر‌مندی از اساتید و کارشناسان با‌تجربه این حوزه، به شما کمک می‌کند تا از هر کجای ایران که هستید در این دوره شرکت کنید. برای آشنایی بیشتر با این دوره، مطلب «دوره مدیریت عمومی تاسیسات گردشگری » را مطالعه کنید.
همچنین، در «شیوه‌نامه درجه‌بندی تاسیسات گردشگری» ویژگی‌ها و وظایف مدیر فنی تاسیسات گردشگری مشخص شده است. اگر می‌خواهید مدیریت یک تاسیسات گردشگری را بر عهده بگیرید ولی از شرایط لازم برای مدیریت بی‌اطلاعید، موارد زیر را به خاطر بسپارید:
- دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی لیسانس
- داشتن اجازه اشتغال به کار از مراجع ذیصلاح (برای اتباع خارجی)
- ارائه گواهی عدم سوء پیشینه
- ارائه گواهی عدم اعتیاد
- انجام خدمت نظام وظیفه یا معافیت دائم (برای آقایان)
- سابقه فعالیت در زمینه گردشگری و ارزیابی تاسیسات گردشگری به تشخیص کمیسیون عالی
- ارائه گواهینامه پایان دوره آموزش مدیریت فنی تاسیسات گردشگری
- اخذ تاییدیه صلاحیت علمی و عملی کمیسیون عالی
- اخذ کد شناسایی مدیر فنی از وزارت
لازم به ذکر است که متقاضیان دارای مدرک دیپلم یا فوق دیپلم که حداقل ۱۰ سال سابقه در حوزه امور اجرایی انواع تاسیسات گردشگری دارند، از ارائه مدرک لیسانس معاف هستند.
قوانین و مقررات تاسیسات گردشگری چگونه است؟
تنوع تاسیسات گردشگری و تفاوت آنها در زمینه خدمات‌دهی و کاربری، باعث سردرگمی بسیاری از متقاضیان در مورد قوانین و مقررات انواع تاسیسات گردشگری شده است. اما برخلاف آنچه که تصور می‌کنید، قوانین و مقررات بهرهبرداری تاسیسات برای همه واحد‌ها تقریباً یکسان است. این قوانین که در فصل دوم آیین‌نامه ایجاد و اصلاح آورده شده، تاکید می‌کند که تشخیص صدور مجوز انواع تاسیسات گردشگری و اصلاح، تجهیز و بهرهبرداری آنها، منحصراً از وظایف و اختیارات وزارت میراث فرهنگی و گردشگری است و متقاضی موظف است پس از کسب موافقت اولیه از وزارتخانه، مدارک مورد نیاز را جهت بررسی و تطبیق با ضوابط مربوطه، به این مرجع ارائه کند.
برخی از مهم‌ترین قوانین و مقررات تاسیسات گردشگری در مورد شرایط صدور و لغو پروانه بهرهبرداری را در ادامه می‌خوانید.
ضوابط صدور پروانه بهره برداری تاسیسات گردشگری
فصل سوم آیین‌نامه، به ضوابط صدور پروانه بهرهبردای اختصاص دارد. اگر از متقاضیان اخذ مجوز و پروانه بهرهبردای برای هر یک از انواع تاسیسات گردشگری هستید، باید قبل از هر چیز قوانین و ضوابط این فصل را مطالعه کنید.
بر اساس ماده (۶)، دارنده مجوز احداث تاسیسات گردشگری موظف است پس از اتمام عملیات ساختمانی و تجهیز واحد مربوطه، مراتب را جهت دریافت پروانه بهرهبرداری موقت به اطلاع وزارت میراث فرهنگی برساند. سپس، وزارتخانه پروانه بهرهبرداری موقتی برای یک دوره ۶ ماهه برای متقاضی صادر خواهد کرد. در این مدت، دارنده مجوز باید نسبت به اخذ گواهینامه استاندارد کیفیت خدمات گردشگری اقدام و پروانه بهرهبرداری دائمی خود را دریافت کند. مدت اعتبار پروانه بهره برداری تاسیسات گردشگری از تاریخ صدور، ۳ سال است و دارندگان پروانه باید یک ماه قبل از اتمام مدت اعتبار، نسبت به تمدید پروانه اقدام کنند. توجه داشته باشید، تمدید پروانه به شرط بررسی اعتبار مجدد گواهینامه استاندارد کیفیت خدمات گردشگری از سوی وزارت میراث فرهنگی انجام می‌شود.
شرایط لغو پروانه بهرهبرداری تاسیسات گردشگری
فصل ششم آیین‌نامه ایجاد و اصلاح به چگونگی نظارت بر فعالیت انواع تاسیسات گردشگری و شرایط لغو پروانه بهرهبرداری پرداخته است. بر اساس ماده (۱۷) این آیین‌نامه، در صورت مشاهده قصور یا تقصیر در اداره تاسیسات گردشگری یا هرگونه نارسایی و تخلف از مفاد این آیین‌نامه، به شرح زیر عمل خواهد شد:
۱. تذکر کتبی با درج در سابقه واحد
۲. اخطار کتبی با تعیین مهلت مناسب جهت رفع اشکال و نارسایی
۳. کاهش درجه تاسیسات گردشگری (موضوع ماده ۱۰)
۴. تعلیق مجوز بهرهبرداری تا رفع اشکال و نارسایی‌ها (در خصوص تاسیسات پذیرایی حداکثر تا یک ماه)
۵. لغو پروانه بهرهبرداری
برای اطلاع از نحوه نظارت بر تاسیسات گردشگری و شرایط بهره‌بردار تاسیسات، میتوانید کل متن آیین‌نامه ایجاد و اصلاح را در این لینک مطالعه کنید.
شیوه‌نامه درجه‌بندی تاسیسات گردشگری
یکی دیگر از اسنادی که به‌دنبال آیین‌نامه ایجاد و اصلاح تدوین شده و مبنای ارزیابی و درجه‌بندی تاسیسات گردشگری است، «شیوه‌نامه درجه‌بندی تاسیسات گردشگری» نام دارد. این شیوه‌نامه در سال ۱۴۰۰ منتشر شد و در اختیار همه مدیران انواع تاسیسات گردشگری و متقاضیان دریافت مجوز تاسیسات قرار گرفت.
برای اطلاع بیشتر در مورد ضوابط درجه‌بندی و ارزیابی تاسیسات گردشگری میتوانید «شیوه‌نامه درجه‌بندی تاسیسات گردشگری» را از اینجا دانلود کنید.
آوای طبیعت گلستان
سوالات متداول
شیوه نامه درجه بندی انواع تاسیسات گردشگری چیست؟
شیوه نامه درجه بندی تاسیسات گردشگری سندی است که مبنای ارزیابی و درجه بندی تاسیسات گردشگری است در این مقاله میتوانید از طریق لینک گذاشته شده فایل مربوطه را دانلود کنید.
برای مدیریت تاسیسات گردشگری چه شرایطی لازم است؟
از مدارک لازم برای مدیریت تاسیسات گردشگری می توان به دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی لیسانس، داشتن اجازه اشتغال به کار از مراجع ذیصلاح (برای اتباع خارجی)، ارائه گواهی عدم سوء پیشینه، ارائه گواهی عدم اعتیاد، انجام خدمت نظام وظیفه یا معافیت دائم (برای آقایان) اشاره کرد.
