همیشه در فضای جوی مقداری بخار آب وجود دارد که از تبخیر سطحی آب زمین و دریاها، آب‌های جاری، تنفس جانداران و… به دست می‌آید. ابرها از تغییر شکل بخار آب در هوا به وجود می‌آیند و فرایند تراکم در ارتفاعی بالاتر از سطح زمین صورت می‌گیرد. این توده‌ها در هنگام بالارفتن دمای خود را نسبت به ارتفاع از دست می‌دهند و در ادامه، بخار آب موجود در توده جوی غلیظ و متراکم شده و ابر به وجود می‌آید. ابرها به اشکال گوناگون در ارتفاعات مختلف اتمسفر دیده می‌شوند و در شدت و سرعت تراکم با یکدیگر تفاوت دارند. ما در ادامه این مطلب از آوای طبیعت گلستان انواع ابرها را معرفی کرده و ویژگی هر کدام را بررسی می‌کنیم.
فهرست مطالب
تقسیم‌بندی انواع ابرها
ابرها می‌توانند نشانه‌های مهمی از تغییرات آب و هوایی را به ما بدهند؛ به همین دلیل شناخت آن‌ها می‌تواند در طبیعت گردی بسیار به ما کمک کند و پیش بینی‌های دقیق‌تری نسبت به آب و هوا داشته باشیم. انواع ابرها عبارتند از:
ابرهای کومولوس
ابرهای کومولوس یکی از انواع ابرها هستند که بزرگ و پف کرده بوده و به شکل توپ‌های پنبه‌ای در آسمان ظاهر می‌شوند. چنانچه این دسته از ابرها را مشاهده کردید، می‌توانید آب و هوای آرام و مناسبی را تشخیص دهید، اما اگر ابرها تاریک‌تر شوند، قرار است به زودی رعد و برقی رخ دهد. ابرهای کومولوس ابرهایی با پیشرفت عمودی بوده و می‌توان آن‌ها را در ارتفاعات مختلف در اندازه و شکل‌های گوناگونی مشاهده کرد. شایان ذکر است که گرم شدن زمین نقش مهمی در تشکیل اغلب ابرهای کومولوس دارد.
سیروس از انواع ابرها
شکل ابرهای سیروس مانند پنبه محلوج بوده و معمولاً در ارتفاعات بالا به وجود می‌آیند؛ به طوری که می‌توان آن‌ها را مرتفع‌ترین نوع ابرها به حساب آورد. این دسته از ابرها نازک بوده و از کریستال‌های یخ تشکیل شده‌اند و اغلب با آب و هوای مناسب همراه می‌شوند. با تشخیص ابرهای سیروس می‌توان تغییرات آب و هوایی را تشخیص داد، زیرا معمولاً این ابرها در جلو سیستم طوفانی قرار می‌گیرند.
کومولونیمبوس
کومولونیمبوس ابری بزرگ و بلندی بوده که در برخی مواقع ارتفاع آن تا ۱۰ کیلومتر می‌رسد. معمولاً این گروه از ابرها با رعد و برق همراه هستند و می‌توانند باران و گردباد شدیدی را ایجاد کنند. ابرهای کومولونیمبوس اغلب به رنگ خاکستری تیره ظاهر می‌شوند و دارای شکل سندان مانند با بالای صاف هستند. نکته قابل توجه این است که ارتفاع این دسته از انواع ابرها در فصول گرم سال بیشتر از فصول سرد است. به بیان دیگر ممکن است در یک فصل معین، بلندی ابر کومولونیمبوس در نقاط گرمسیر بیشتر از نواحی سردسیر باشد.
ابرهای استراتوس
این گروه از انواع ابرها ارتفاع کمی دارند و قسمت‌های بزرگی از آسمان را می‌پوشانند. زمانی که ابرهای استراتوس تا نزدیکی سطح زمین پایین می‌آیند، می‌توان گفت باید در کنار مه منتظر نم نم باران باشید. استراتوس‌ها در محدوده بخش‌های گرم و نیز در نواحی کوهستانی، در اثر صعود هوا از دامنه کوه یا تخریب قطعات پایین موجب پدیدار شدن مه می‌شوند.
آلتوستراتوس
این دسته از انواع ابرها اغلب دارای رنگ آبی مایل به خاکستری هستند و معمولاً در ارتفاعات متوسط به وجود می‌آیند. زمانی که این دسته از ابرها دیده می‌شوند، می‌توان انتظار داشت که به زودی باران یا برف خفیفی در راه است. ابرهای آلتوستراتوس نزدیک شدن یک سیستم طوفانی را نشان می‌دهند.
استراتوکومولوس از انواع ابرها
ابرهای استراتوکومولوس در ارتفاع کمی دیده می‌شوند، گردی شکل بوده و این قابلیت را دارند که کل آسمان را بپوشانند. با نزدیک شدن این ابرها، آب و هوای خنک و پایداری نیز از راه می‌رسد که نشان می‌دهد به زودی شاهد تغییر آب و هوا خواهید بود. ابرهای استراتوکومولوس تا حدی بزرگ بوده و اغلب به رنگ خاکستری و تار پدیدار می‌شود. آن‌ها مانند کلاف نخ به شکل خطوط کشیده شده در یک یا دو امتداد قرار می‌گیرند.
ابرهای آلتوکومولوس
این دسته از انواع ابرها اندازه متوسطی داشته و شکل پف کرده‌ای دارند. به طور معمول ابرهای آلتوکومولوس در ارتفاعات متوسط یافت می‌شوند. زمانی که این ابرها نازک باشند می‌توان گفت آب و هوا مناسب و پایدار است؛ اما همزمان با ضخیم شدن ابرها یک سیستم طوفانی در حال نزدیک شدن است.
نیمبوستراتوس
ابرهای نیمبوستراتوس ظاهری تیره و خاکستری داشته و می‌توانند بخش بزرگی از آسمان را بپوشانند. این گروه از انواع ابرها اغلب با باران و برف همراه هستند و به طور معمول در ارتفاعات کم تا متوسط مشاهده می‌شوند. ابرهای نیمبوستراتوس شکل مشخصی ندارند و از داخل کمی روشن به نظر می‌رسند.
سیروکومولوس از انواع ابرها
ابرهای سیروکومولوس کوچک و سفید بوده و حالتی کرکی دارند. آن‌ها در ارتفاعات بالا یافت می‌شوند و می‌توانند نشان دهنده نزدیک شدن یک سیستم طوفانی باشند.
سیرواستراتوس
این دسته از ابرها نازک و شفاف بوده و در بیشتر مواقع کل آسمان را می‌پوشانند. سیرواستراتوس از انواع ابرها، مانند پرده‌ای نازک بوده که قرص ماه و یا خورشید از پشت آن‌ها قابل مشاهده است. ابرهای سیرواستراتوس از کریستال یخ تشکیل می‌شوند و نشان می‌دهند که یک سیستم طوفانی به زودی از راه می‌رسد.
جمع‌بندی
شناخت انواع ابرها در تشخیص آب و هوا بسیار مفید است و در بسیاری از مواقع به خصوص در طبیعت گردی می‌تواند کمک کننده باشد. با شناخت الگوهای آب و هوایی می‌توان تا حد زیادی با شرایط سخت تغییر آب و هوا آشنا شد، اقدامات ایمنی مربوطه را انجام داد و تصمیمات آگاهانه‌تری در این زمینه گرفت.
